Sjansen op kantoor

Intermediair | R. Kuiper

Er wordt veel te weinig geflirt op het werk. We zijn niet speels genoeg, we sprankelen te weinig. Dus kun je tegenwoordig een flirttraining volgen. Helpt dat?
 
 

Flirten op het werk

 
Het beeld van mijn kleffe chef bij de Gasunie doemt op. Een in mijn achttienjarige ogen stokoude kantoortijger die opvallend naar mijn handen loerde en opmerkte dat ik geen ring droeg. En bij het tweede uitzendbaantje liep zo’n slungel rond die iedere kans aangreep om over je bureau te hangen en dan fluisterend voorstelde om bij hem thuis een keer te gaan lunchen. De flirtpogingen waren doorzichtig, tamelijk ranzig en hadden niet het beoogde effect.
Nee, dan Joyce, een Molukse met zwarte krullen tot op haar billen. Als zij de afdeling op heupwiegde, schoten mijn mannelijke collega’s als door de bliksem getroffen overeind, en als ze haar dossiers met een sierlijk gebaar overhandigde, trokken ze nog eens flink de verslapte buikspieren aan. Joyce had geen workshop ‘flirten op het werk’ nodig. Ze kon met een vingerbeweging een hele kantoortuin in staat van opwinding brengen.
Toch is het niet de bedoeling dat we op kantoor massaal aan het lonken slaan, blijkt al meteen in het eerste gesprek met een flirttrainer. Nee, flirten is vooral bedoeld om een sprankelend gesprek te creëren, om opener om te gaan met collega’s en om meer indruk te maken op klanten. Erotiek dient beslist vermeden te worden.
‘Met flirten bedoel ik dat je positieve aandacht geeft, oprecht interesse toont in een ander. En dat kun je doen door communicatietechnieken als spiegelen – de houding van je gesprekspartner kopiëren –, stemgebruik, goed luisteren en aardig zijn. Er is dus een duidelijk verschil met verleiden, waarbij sprake is van seksuele intenties om iets te bereiken’, zegt flirtcoach Angelique van ’t Riet.

Van Nederland flirtland maken

Angelique van ’t Riet, lang krullend haar met highlights, lacht ons met een parelwitte glimlach tegemoet op haar website multiplicity.nl. Bij haar kun je kiezen tussen een seminar aantrekkingskracht en workshops flirten voor mannen, voor vrouwen, of op het werk.
Er zijn nog meer flirttrainers op internet te vinden. Mirjam Wiersma (donker opgestoken haar, type vrouwelijk in mannenpak) van helemaal jij.nl geeft individuele flirtlessen en desgewenst een stylingadvies. De voormalig juriste geeft ook individuele sollicitatietrainingen en verkooptrainingen waarbij het flirten centraal staat. En ten slotte biedt op flirtmanagement.com drs. Drazen Lisak (donker kort haar, heeft iets van Richard Krajicek) een bedrijfsworkshop flirtmanagement aan. Het is even zoeken op zijn site die wemelt van de evenementen voor singles, maar hij zegt al drie jaar in het vak te zitten en meer dan driehonderd trainingen te hebben gegeven. Hij waarschuwt voor malafide aanbieders. ‘Ik heb namelijk sterk de indruk dat sommige trainers vrij klakkeloos wat informatie en onderzoeken van internet kopiëren, die in een syllabus plakken en vervolgens een flirtworkshop gaan geven. Zonder enige ervaring als professioneel trainer, welteverstaan.’
Deskundig of niet, flirtcoaches weten de publiciteit wel te vinden. Zo zat Wiersma al bij Life & Cooking, Angela & Co en Stem van Nederland, en bezocht Lisak de afgelopen jaren zeker vijftien televisieprogramma’s. Hun gemeenschappelijk doel: van Nederland een flirtland maken. Want er wordt veel te weinig geflirt, vindt Van ’t Riet. ‘Dat komt doordat mensen heel egocentrisch zijn, niet verder kijken dan hun eigen kringetje. Nederlanders zijn schichtig als ze een gesprek aanknopen en ook bang om iets van zichzelf te laten zien.’
 
 

Mediterrane flirtcultuur

 
Flirttrainer Lisak is gewend aan de mediterrane flirtcultuur. Hij is geboren in Kroatië waar – buiten de oorlog – flirten aan de orde van de dag is. ‘Kroaten geven elkaar heel vaak complimentjes, gaan speels en een beetje plagerig met elkaar om. Nederlanders zijn veel meer oordelend en analytisch bezig.’ Dat heeft volgens Lisak niet alleen met calvinisme te maken, hij bespeurt een trend om – ook in de privésfeer – zakelijk met elkaar om te gaan.
‘Nederlanders wegen altijd af of ze iets hebben aan de persoon met wie ze praten. Op verjaardagen zijn de gesprekken hier oersaai. Het gaat altijd over werk of hypotheken.’ We zijn het niet meer gewend om plezier te maken of zomaar gek te doen, klaagt Lisak. ‘Gesprekken lopen hier altijd zo stroef. Ik hoor wel eens van Latijns-Amerikaanse mensen dat ze hier depressief worden omdat ze nooit meer een complimentje krijgen. Ze vragen zich af: wat is er mis met mij?’
Iedereen heeft zijn eigen flirtkwaliteiten, zegt Van ’t Riet. De een is verbaal sterk, de ander moet het van zijn looks hebben of juist van zijn vakkennis. Ze geeft vooral flirttrainingen aan werknemers die zich commerciëler moeten opstellen op hun werk, zoals ict’ers die bij klanten zijn gedetacheerd. ‘Het probleem is dat ze vaak niet de juiste ingangen zien bij de klant, en dat ze signalen niet oppikken.’ Door een flirttraining worden de computer-nerds wat losser in de omgang en lukt het ze beter om ook nieuwe orders binnen te slepen. ‘Zakendoen is altijd een kwestie van gunnen. Als de persoon je niet aanstaat, geef je ook geen opdracht weg.’
 
 

Effectieve lichaamstaal

 
In de flirtworkshops van Van ’t Riet leren de deelnemers vooral welke indruk ze op anderen maken. ‘Mensen komen doorgaans heel anders over dan ze zelf denken.’ Daarom brengt ze haar cursisten vervolgens de beginselen van effectieve lichaamstaal bij. Toch is het maar de vraag in hoeverre een mens al die jarenlang ingesleten gewoontes kan veranderen.
‘Dat kan inderdaad niet. Wat ik probeer, is om mensen positief naar zichzelf te laten kijken en zich bewust te maken van hun eigen lichaamstaal en die van anderen. Italianen en Spanjaarden worden wel gezien als superflirters, maar als je goed kijkt, zit het ’m bij hen vooral in het gebruik van hun handen. Ze praten veel meer met hun lichaam. Daardoor gaan ze expressiever praten en komen ze passioneler over.’
Flirten wordt meestal geassocieerd met subtiele bewegingen, een bepaalde oogopslag, het aanraken van je oorlelletje, door je haren strijken en ga zo maar door. Lichaamstaal is essentieel, zegt Wiersma. Ze verwijst naar communicatieonderzoek waaruit zou blijken dat 55 procent van alle informatie verzonden wordt via non-verbale signalen, 38 procent via intonatie van de stem en slechts 7 procent door woorden. In flirtgesprekken is het belangrijk om te spiegelen, je houding aan te passen aan de ander, legt Wiersma uit. ‘Alleen als de ander een afwerende houding aanneemt, moet je dit uiteraard niet nadoen.’
Wiersma geeft uitsluitend individuele trainingen voor salesmensen. Voor 1.550 euro, ex BTW, gaat ze een kleine twee dagen met je aan de slag. Vast onderdeel van de training is het aanspreken van onbekenden op straat. Tijdens ‘het aanspreken van een vreemde’ houdt Wiersma haar cursist onopvallend in de gaten. Na de oefening bespreekt ze dan met hem of haar de verbale en non-verbale technieken die werden gebruikt. Voor een optimaal resultaat moeten ook de intonatie en de spreeksnelheid worden aangepast. Haar cursusinformatie bevat nog een lijst van aanwijzingen die er in essentie op neerkomen dat je goed moet luisteren, een geïnteresseerde houding moet aannemen en niet bang moet zijn om stiltes te laten vallen.
 
 

Flirttraining of communicatietraining?

 
Is een flirttraining eigenlijk niet hetzelfde als een communicatietraining? ‘Mijn trainingen hebben wel raakvlakken met communicatietrainingen’, geeft Drazen Lisak toe. ‘Maar toch is het iets anders. Naar mijn mening is het een groot misverstand dat je met technieken zoals spiegelen en ander stemgebruik een leuk gesprek krijgt. Bovendien is het grootste probleem dat je niet meer spontaan bent. Inmiddels weet iedereen wel van dat spiegelen, het is gewoon een legertje klonen dat elkaar nadoet. Het gaat niet om het leren van trucs.’
De verschillende workshops en trainingen die hij geeft, hebben vaak als doel de samenwerking op het werk te verbeteren of de bedrijfscultuur te veranderen. ‘Ik probeer voor elkaar te krijgen dat collega’s op een minder zakelijke manier met elkaar omgaan. Mijn filosofie is dat flirten ertoe bijdraagt dat je elkaar een goed gevoel geeft en dat daardoor de samenwerking vanzelf verbetert.’ Om mensen los te krijgen, gaat Lisak op zoek naar de psychische blokkades waardoor iemand in zijn schulp kruipt en zich niet aantrekkelijk durft te presenteren. ‘Iedereen heeft van die kleine complexen: is bang om iets stom te zeggen, schaamt zich voor zijn buikje, of wat dan ook.’
Hoewel het een onmogelijke opgave lijkt om van nuchtere Nederlanders flamboyante flirters te maken, is er wel degelijk hoop. Als kind konden we immers allemaal uitstekend flirten, zegt Lisak. ‘De beste flirter is iemand die van anderen kan genieten en niet beducht is voor allerlei gevaar. Kinderen zijn flirters, ze leggen heel gemakkelijk contacten met anderen. Eenmaal volwassenen durven we dat niet meer. We vergeten echter dat de ander diep in zijn hart eigenlijk ook nog een kind is, en dat het er bij het maken van contact in wezen om gaat dat je op de juiste manier iets aanroert.’
 
 
Overgenomen uit Intermediair, 15 april 2004